Van middelloon naar beschikbare premie

Van middelloon naar beschikbare premie

“Van garantie naar beleggen”. Overstappen van een middelloonregeling naar beschikbare premie regeling heeft best wat voeten in de aarde. Door de lage rente worden middelloonregelingen fors duurder voor de werkgever. Deze kosten kunnen ze niet verhalen op de werknemers. Een schijnbaar (!) makkelijk alternatief is om te switchen naar een beschikbare premieregeling. Deze laatste is immers veel goedkoper. De vraag is of het slim is, bij een overstap van middelloon naar beschikbare premie zijn er aandachtspunten.

Pensioenakkoord juni 2019

Door het pensioenakkoord is er een overgangstermijn vastgesteld van 1 januari 2023 tot 31 december 2026. In deze tijd moet iedere middelloonregeling omgezet zijn naar een beschikbare premie. Na 1 januari 2027 is de term “middelloon” historie!

Deze transitie van middelloon naar beschikbare premie begeleiden wij met zorg.

Advies

Ons advies is om de middelloonregeling voor 1-1-2023 om te zetten naar beschikbare premie. Je kan dan nog gebruik maken van een “stijgende staffel”. Dit verkleint de pijn en maakt compensatie (vaak) overbodig.

Direct naar:

• Verstandige keuze?
• Geen optie
• Kosten pensioenregeling
• Hoe werkt beschikbare premie?
• Voor- en nadelen beschikbare premie
• Premievergelijking gevaarlijk?
• Contact

 

 

Is een wijziging van middelloon naar beschikbare premie slim?

Wil de werkgever met of zonder instemming veranderingen in het pensioen doorvoeren? Eenzijdige wijzigingen zijn een aantal keren afgekeurd. Zo is het de Rabobank niet gelukt om een eigen bijdrage te verplichten waar die er voorheen niet was. Lees: zonder instemming een wijziging doorvoeren is levensgevaarlijk. Ook op lange termijn blijft de werkgever aansprakelijk tot en met de pensioendatum. Dit kan de waarde van de onderneming (prijs bij verkoop) onder druk zetten (lijken in de kast).

Zwaarwichtig belang

In hoeverre kan een werkgever de wijzigingen in de eerdere pensioentoezegging afdwingen? Wanneer is er een zwaarwichtig belang? (pensioenovereenkomst) Zwaarwichtig is financieel: faillissementsrisico. Is er geen faillissementsrisico dan is er geen reden om van middelloon af te wijken.

Geen optie

Vaak zegt de werkgever in kwestie dat het continueren van de bestaande middelloonregeling geen optie is, omdat het te duur zou zijn. Premie verhogingen van 200% zijn geen uitzonderingen. Indien de onderneming niet in een faillissement verkeert en ook de hogere premie kan betalen, dan is een wijziging van middelloon naar beschikbare premie niet opportuun.

Het is vrij eenvoudig te bepalen of de premie draagbaar is voor de onderneming. Kijk naar de quick ratio, current ratio en werkkapitaal voor en na de premieverhoging. Blijven ze binnen de gewenste (en door de bank geëiste) bandbreedte dan is een verandering van middelloon naar beschikbare premie echt niet nodig.

Geen optie is geen optie; 

De wet op ondernemersraden is duidelijk. In artikel 27 lid 2 staat:

“De ondernemer legt het te nemen besluit schriftelijk aan de ondernemingsraad voor. Hij verstrekt daarbij een overzicht van de beweegredenen voor het besluit, alsmede van de gevolgen die het besluit naar te verwachten valt voor de in de onderneming werkzame personen zal hebben. De ondernemingsraad beslist niet dan nadat over de betrokken aangelegenheid ten minste éénmaal overleg is gepleegd in een overlegvergadering.”

Hieruit blijkt dat iedere betrokken werknemer (individueel!) vooraf ingelicht moet zijn over de gevolgen van de wijziging.

Kosten van het pensioen

Stel dat de huidige regeling een middelloonregeling is met een eigen bijdrage van 4,0% van de pensioengrondslag. Indien de nieuwe middelloonregeling veel duurder uitpakt, dan zijn de meerkosten volledig voor rekening van de werkgever. Er kan een beroep worden gedaan op PW 19 (mits het reglement hierin voorziet) of BW 7:613/BW 6:248.

Dit is waar het om draait! Van middelloon naar beschikbare premie

Bij een overstap van middelloon naar beschikbare premie zijn er aandachtspunten.

Alle pensioenrisico’s bij een beschikbare premieregeling komen bij de deelnemer te liggen, zoals:

• rente op ingangsdatum pensioen
• lang leven risico
• beleggingsrisico

Indien de rente laag is op pensioendatum dan zijn de pensioenuitkeringen ook laag. Vaak is door beleggen geen optie gezien het risicoprofiel van een deelnemer. Indien de levensverwachting verder stijgt zal de pensioenaanspraak dalen. Het resultaat van de beleggingen is volledig voor rekening van de deelnemer. Ook negatief resultaat….

Hoe werkt een beschikbare premie?

Het beschikbare premiesysteem is gebaseerd op een leeftijdsafhankelijke premiestaffel. Deze staffel stijgt in cohorten van 5 jaar. De rekenrente van deze staffel is essentieel. Er zijn staffels met een rekenrente van 4% (deze zijn wat minder goed). Ook zijn er staffels oplopend naar 1% (deze geven de hoogste spaarpremie).

Wat zijn de mogelijkheden als de rente fors daalt of stijgt? (in de cao staat iets over aanpassen). Oudere werknemers hebben een lagere rente (kijk naar de rentecurve) en beleggen in langlopende obligaties. Dat is dus laag rendement (1/1 voor een 60 jarige). Jongeren hebben een wat hoger risico met wat hoger rendement.

Dit kan exact worden bepaald door gebruik te maken van een scenarioanalyse. Hiervoor is een objectief model beschikbaar: Dit is vastgelegd in het besluit financieel toetsingskader artikel 23 klik hier om dit te lezen. Bovendien is dit is ook vastgesteld door DNB in het: “scenario set haalbaarheidstoets- pensioenfondsen” klik hier om dit te lezen.

Een reële rekenrente bij een beschikbare premie?

Dit verschilt per deelnemer en per lifecycle. Een scenario analyse – per persoon(!) is de enige methode om hier goed inzicht in te krijgen. Hier is dedicated software voor nodig en behoorlijk wat arbeidsuren. Afhankelijk van de grootte van het bedrijf en de complexiteit van de case ligt dit tussen de 40-80 uur…

Deze scenario analyse zal per deelnemer besproken en uitgelegd moeten worden. Tot slot tekent de deelnemer voor akkoord. Indien de regeling minder goed uitpakt dan de vorige regeling dan zal de deelnemer gecompenseerd moeten worden.

De voor- en nadelen van een beschikbare premiesysteem?

De nadelen zijn al besproken… alle risico’s komen bij de werknemer te liggen. Er zijn echter ook voordelen. De regeling is makkelijk en simpel uit te leggen. De risico’s komen dan wel bij de werknemer te liggen maar de beloning voor deze risico’s ook! Zo kan er door goede rendementen een beter pensioen uit rollen.

Wat is het verschil tussen IDC en CDC?

IDC = beleggen per individu in een lifecycle. CDC is een middelloonambitie op basis van een maximale premie: is de premie te hoog dan wordt de opbouw lager. Wellicht is een APF een goed alternatief! Daarbij participeren zowel werkgever als deelnemer in het risico…

Premievergelijking is gevaarlijk

Hoe ziet een premievergelijking met de huidige middelloonregeling vergelijkbaar beschikbare premie pensioen er uit? Waar moet je dan aan denken qua premie? Dit is afhankelijk van de scenario analyse. Belangrijk echter; uit de scenario analyse kan in de mediaan een gelijk of zelfs hoger pensioen naar voren komen. Toch is er sprake van extra risico. Wellicht moet dit extra risico apart worden gecompenseerd.

NB: vlak het risico van lang leven niet uit! Pas als er gebruik wordt gemaakt van volledige generatietafels en ervaringssterfte kan een genuanceerd advies uitgebracht worden. Van middelloon naar beschikbare premie is niet echt eenvoudig.

Samengevat

Kijk eerst of er überhaupt een overgang zou moeten plaatsvinden van middelloon naar beschikbare premie. Het is voor ons zeker geen uitgemaakte zaak. Let op! hier speelt ook het belang van de directie mee. Indien het bedrijf nu foute pensioenbeslissingen neemt kan dit de waarde van het bedrijf negatief beïnvloeden. Dit is onwenselijk voor alle stakeholders.

Indien er na lang wikken en wegen (met toestemming van de OR) om wat voor reden dan toch wordt overgegaan naar beschikbare premie, dan adviseer ik een uitgebreide impact (scenario) analyse per deelnemer. Iedere deelnemer dient hier afzonderlijk voor te tekenen. Zie ook het Halliburton arrest. Het hele traject kan wel 40-80 uur in beslag nemen (afhankelijk van de complexiteit en de bedrijfsgrootte). Dan dekt het bedrijf de aansprakelijkheidsrisico’s naar beste eer en geweten vrijwel uit.

Pensioencommunicatie, de stap naar waarde!

Wij als pensioenadviseurs vinden het extra belangrijk om het pensioenbewustzijn al op jonge leeftijd te creëren en als werkgever speel jij hierin een essentiële rol. Onze pensioenadviseurs gaan graag met jouw personeel in gesprek om mee te denken over hun financiële planning. Alles weten over een goede pensioencommunicatie? Bekijk onze pdf over pensioencommunicatie!